Список программ, учебников и учебных пособий по татарскому языку (автор, соавтор Харисов Ф.Ф.)

Вузовские и школьные программы

1. Экспериментальная программа по обучению татарскому языку учащихся школ с русским языком обучения (первоначальный этап) (на тат.языке). – Казань: КГПИ, 1994. – 34 с. (Рекомендовано МО РТ).

2. Программадля начального этапа обучения татарскому языку как неродному (на тат.языке) // Магариф. – 1994. – №9. – С. 14-19.

3. Рус мәктәбенеңбашлангычсыйныфларында укучы татар балаларына татар теле укыту программасы // Рус мәктәпләре өчен татар теле  программалары. – Казан: Мәгариф, 2001. – Б. 3–29. (Татарстан Республикасы Мәгариф министрлыгы тарафыннан расланган).

4. Татар телен чит тел буларак укыту методикасы: Программа. – Казан: РИЦ «Школа», 2001. –  36 б.

5. Стилистика: Программа. – Казан: КГПУ, 2001. – 21б.

6. Программа для поступающих в аспирантуру. – Казань, 2002. – 27 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано РИС КГПУ).

7. Программа подготовки аспирантов по отрасли “Педагогические науки”. – Казань, 2003. – 16 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано РИС КГПУ).

8. Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына ана теле укыту программасы. V-XIсыйныфлар. – Казан: Мәгариф, 2003. – 30-65 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова, В.А.Гарипова, Р.Р.Җамалетдинов, Г.Ф.Җамалетдинова.

9. Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларының ана теленнән белем һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары. I-XIсыйныфлар. – Казан: Мәгариф, 2003. – 112-127 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова, В.А.Гарипова, Р.Р.Җамалетдинов, Г.Ф.Җамалетдинова. 

10. Татар теленең стилистикасы: Программа һәм методик киңәшләр. – Казан: ТГГПУ, 2005. – 23 б.

11. Татар телен чит тел буларак укыту методикасы: Программа һәм методик киңәшләр. – Казан: ТГГПУ, 2005. – 34 б.

12. Информационно-тестирующая мультимедийная прог-рамма по морфемному разбору татарского слова. – Казань: “СНИЛ ПИИ АНТ и КГУ”, 2005. – Разраб.: Д.Ш.Сулейманов.

13. Программа по татарскому языку. – Казань: РИЦ “Школа”, 2007. – 64 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано МО РТ).

14. Татарский язык в иноязычной аудитории. Программа и методические рекомендации. – Казань: Магариф, 2007. – 53 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова, С.Х.Айдарова.

15. Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы. 1-4 нче сыйныфларда татар теле. – Казан: Мәгариф,  2010. – С. 3-29.

16. Рустелендәурта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы. – Казан: Мәгариф,  2010. – С. 30-64.

17. Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы (татар балалары өчен). – Казан: Татар. китап нәшр., 2011. – Б. 5-52.

 Монографии

18. «Учредить единожды навсегда...» (Социально-исторические условия обучения татарскому языку  русских и других народов). – Казань: Таң-Заря, 1995. – 88 с. (Рекомендовано МО РТ).

19. Начальный этап обучения русскоязычных детей татарской устной речи (Методическое пособие для учителей). – Казань: Магариф, 1996. – 43 с. (Рекомендовано МО РТ).

20. Язык и нация: Проблемы экологии в условиях полилингвизма. – Казань: РИЦ «Школа», 1998. – 82 с.

21. Психолого-педагогические и лингводидактические основы обучения татарской устной речи в русской школе (первоначальный этап). – Казань: Хәтер, 1998. – 128 с.

22. Обучение татарской устной речи: Лингводидактические основы первоначального обучения татарской устной речи в русской школе. – Казань: Магариф, 1999.  – 175 с.

23. Лингвистические, психолого-педагогические основы обучения татарскому языку как неродному / Под ред. Л.З. Шакировой. – Казань: Хәтер, 1999. – 93 с.

24. Научные основы начального обучения татарскому языку как неродному / Под ред. Л.З.Шакировой. – Казань: ТаРИХ, 2000. – 480 с.

25. Основы  методики обучения татарскому языку как неродному / Под ред.  проф. Л.З.Шакировой. – СПб.: Филиал изд-ва «Просвещение», 2001. – 431 с.

26. Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре. – Казань: Магариф, 2002. – 367 б. (Рекомендовано РИЦ КГПУ).

27. Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре // Научные основы обучения татарскому языку как неродному.  –  Казан: Татар. кит. нәшр., 2015. – 302 б. 

28. Татар теленеңүткәне, бүгенгесеһәмкиләчәге: лингводидактик аспект // Прошлое, настоящее и будущее татарского языка: лингводидактический аспект. – Казань, 2017. – 280 с. 

Учебники, учебные и учебно-методические пособия

29. Знай и татарский ты язык ... – Казань: ТаРИХ,  2000. – 160 с. Соавт.: Ч.М.Харисов. (Рекомендовано МО РТ).

30. Учимся говорить по-татарски (на тат. языке). – Наб. Челны:  КамАЗ, 1992. – 128 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова. 

31. Самостоятельные работы и упражнения по татарскому языку. – Казань: КГПИ, 1994. – 20 с. – Соавт.: Ч.М. Харисова.

32. Учебник для учащихся 3 класса трехлетней начальной русской  школы (на тат.языке). – Казань: Магариф, 1994. – 136 с. – Соавт.: Ф.М. Хисамова, М.Х.Латыпова.(Рекомендовано МО РТ).

33. Учебник для учащихся 5 класса русской средней общеобразовательной школы (на тат. языке). – Казань: Магариф, 1994. – 142 с. – Соавт.: Ч.М. Харисова и З.Х. Маханова. (Рекомендовано МО РТ).

34. Татарский язык. Учебник для учащихся-татар 3 класса трехлетней начальной русской школы (на тат.языке). – 2-е изд. – Казань: Магариф, 1998. – 136 с. – Соавт.: Ф.М. Хисамова и М.Х. Латыпова. (Рекомендовано МО РТ).

35. Татарский язык. Учебник для учащихся-татар 5 класса русской средней общеобразвательной школы (на тат. языке). – 2-е изд. – Казань: Магариф, 1998. – 143 с. – Соавт.: Ч.М. Харисова и  З.Х. Маханова. (Рекомендовано МО РТ).

36. Татарский язык в 5 классе русской школы. Пособие для учителей (на тат. языке). – Казань: Магариф, 1998. – 75 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано МО РТ).

37. Янаул и янаульцы: Справочный материал о районе и земляках. –Вып.1. – Казань: КГПУ, 1998. –27 с.

38. Татарский язык в 5 классе русской школы. Методическое пособие (на тат. языке). – Казань: Магариф, 2000. – 73 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано МО РТ).

39. Современные технологии обучения татарскому языку в русской школе. – Казань: КГПУ, 2001. – 40 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано РИС КГПУ).

40. Обучение татарскому языку как неродному: современные технологии (учебное пособие на татарском языке). – Казань: КГПУ, 2002. – 149 с. Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекоменодвано РИС КГПУ).

41. Татар теле таблицалар һәм схемаларда. – Казан: ТаРИХ, 2002. – 30 табл. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано МО РТ).

42. Учебник для Iкласса четырехлетней начальной школы с русским языком обучения (на тат. языке). – Казань: Магариф, 2003. – 79 б. (Печатается с разрешения МО РТ).

43. Учебник для 3 класса четырехлетней начальной школы с русским языком обучения (на тат. языке). – Казань: Магариф, 2003. – 150 б. Соавт.: Ф.М. Хисамова, Ч.М.Харисова. (Печатается с разрешения МО РТ).

44. Французский язык. 7 кл. Учебник. – Казань: ТаРИХ, 2003. – 160 с. – Соавт.: В.Н. Васильева, Л.Р. Низамиева (Рекомендовано МО РТ).

45. Татар теле: рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 4 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен). – Казан: Мәгариф, 2004.  –  Соавт.: Ч.М.Харисова. (Печатается с разрешения МО РТ).

46. Татар теле: Рус телендә белем бирүче мәктәпнең 5 нче сыйныфында укучы татар балалары өчен дәреслек. – Казан: Мәгариф, 2004. – 174 б. Соавт.: Ч.М.Харисова. (Печатается с разрешения МО РТ).

47. Учебник французского языка для 8 класса общеобразовательных учебных заведений. – Казань: Хәтер, 2005.– 183 с. – Соавт.: В.Н.Васильева, Л.Р.Низамиева. (Рекомендовано МО РТ).

48. Рус  мәктәбендә татар балаларына ана теле укыту. 4 класс: Укытучылар өчен методик кулланма. – Казан: Мәгариф, 2006. – 71 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано МО РТ).

49. Татар теле һәм аны укыту методикасыннан курс, чыгарылыш квалификация эшләрен язу һәм яклау // Студентлар өчен кулланма. – Казан: ТДГПУ,  2006. – 24 б. – Соавт.: З.Ә.Исхакова, М.Х.Кашапов.

50. Татар теленнән күнегүләр һәм тестлар. – Казан: Яңалиф, 2006. – 183 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано МО РТ).

51. Учебник французского языка для 9 класса общеобразовательных учебных заведений. – Казань: Хәтер, 2006. – 239 с. – Соавт.: В.Н.Васильева, Л.Р.Низамиева. (Печатается с разрешения МО и Н РТ).

52. Татар теле: кагыйдәләр, күнегүләр. Урта гомуми белем бирү өчен. – Казань: Магариф, 2007. – 95 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано МО РТ).

53. Учебник французского языка для 5 класса общеобразовательных учебных заведений. – Казань: Хәтер, 2007. – 271 с. – Соавт.: В.Н.Васильева, Л.Р.Низамиева. (Печатается с разрешения МО и Н РТ).

54. Рус  мәктәбендә татар балаларына ана теле укыту. 5 нче класс: Укытучылар өчен методик кулланма. – Казан: Мәгариф, 2006. – 110 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Печатается с разрешения МО и Н РТ).

55. Татар теле: Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 1 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен). – Казан: Мәгариф, 2008. (Печатается с разрешения МО и Н РТ).

56. Учебник французского языка для 6 класса общеобразовательных учебных заведений. – Казань: Хәтер, 2008. – 199 с. – Соавт.: В.Н.Васильева, Л.Р.Низамиева. (Печатается с разрешения МО  и Н РТ).

57. Татар теле: Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 3 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен). – Казан: Мәгариф, 2009. – 150 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова, Ф.М.Хисамова. (Печатается с разрешения МО и Н РТ).

58. Татар теле: Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 4 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен). – Казан: Мәгариф, 2009. – 159 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Печатается с разрешения МО и Н РТ).

59. Татар теле: Чит телле аудиториядә / Югары уку йортлары өчен уку әсбабы. 1 кисәк. – Казан: Мәгариф, 2009. – 226 б. – Соавт.: Г.Ф.Харисова, С.Х.Айдарова.

60. Татар теле: Чит телле аудиториядә / Югары уку йортлары өчен уку әсбабы. 11 кисәк. – Казан: Мәгариф, 2009. – 151 б. – Соавт.: Г.Ф.Харисова, С.Х.Айдарова.

61. Татар теле: Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 5 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен). – Казан: Мәгариф, 2009. – 174 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Печатается с разрешения МО и Н РТ).

62. Язык – зеркало народа: преподавание русского и родного языков в 5-11 классах. – Казань: Магариф, 2009. – 255 с. – Соавт.: Ф.Ю.Ахмадуллина, Л.В.Мирошниченко, Ч.М.Харисова. (Допущено МО  и Н РТ).

63. Рус мәктәбендә ана теле укыту / 3 нче сыйныф дәреслеге өчен метддик кулланма. – Казан: Мәгариф, 2009. – 68 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

64. Учебник французского языка для 10 класса средней общеобразовательной школы. – Казань: Татарское республиканское издательство “Хәтер”, 2010. – 216 с. – Соавт.: В.Н.Васильева, Л.Р.Низамиева. (Печатается с разрешения МО  и Н РТ).

65. Учебник французского языка для 11 класса средней общеобразовательной школы. – Казань: Татарское республиканское издательство “Хәтер”, 2011. – 200 с. – Соавт.: В.Н.Васильева, Л.Р.Низамиева. (Печатается с разрешения МО  и Н РТ).

66. Татар теле: рус телендә башл. гомуми белем бирү мәкт. 1 нче с-фында эшләүче укытучылар өчен метод. кулланма. – Казан: Мәгариф-Вакыт, 2012. – 47 б. – Соавт.: Г.Д.Сираҗиева.

67. Татар теле: рус телендә башлангыч гомуми белем бирү мәкт. 2 нче с-фы өчен д-лек (татар балалары өчен). – Казан: Татар. кит. нәшр., 2012. – 95 б: рәс б-н. – Соавт.: Ч.М.Харисова, А.К.Җәләлиева.

68. Татар теле: эш дәфтәре: рус телендә башл. гомуми белем бирү мәкт. 1 нче с-фы өчен. –  Казан: "Мәгариф-Вакыт" нәшр., 2012. – 63 б. – Соавт.: Г.Д.Сираҗиева.

69. Татарский язык: Учебник для 5 класса нач-ой общеобраз. школы с русским языком обучения (на тат. языке). – Казань: Таткнигоиздат, 2012. – 174 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

70. Татарский язык: Учебник для 2 класса нач-ой общеобраз. школы с русским языком обучения (на тат. языке). – Казань: Таткнигоиздат, 2012. – 95 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова, А.К.Залялиева.

71. Татарский язык: Учебник для 1 класса нач-ой общеобраз. школы с русским языком обучения (на тат. языке. – Казань: Таткнигоиздат, 2012. – 79 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

72. Татар теле: рус телендә башл. гомуми белем бирү мәкт. 2 нче с-фында эшләүче укытучылар өчен методик кулланма. – Казан: "Мәгариф-Вакыт" нәшр., 2013. – 32 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова, Е.А.Панова.

73. Татар теле: рус телендә башл. гомуми белем бирү мәкт. 2 нче с-фы өчен д-лек. – Казан: "Мәгариф-Вакыт" нәшр., 2013. – 143 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова, Е.А.Панова.

74. Татар теле: рус телендә башлагыч гомуми белем бирү мәкт. 3 нче с-фында эшләүче укытучылар өчен метод. кулланма. – Казан: “Мәгариф-Вакыт” нәшр., 2013. – 84 б. – Соавт.: Г.Р.Шакирова, Р.К. Сәгъдиева, Л.К.Хисмәтова.

75. Татар теле: рус телендә башл. гомуми белем бирү оешмалары өчен д-лек (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен). 4 нче с-ф. – Казан: "Мәгариф-Вакыт" нәшр., 2014. – 183 б.: рәс. б-н. – Соавт.: Ч.М. Харисова, Р.К.Сәгъдиева, В.А.Гарипова.

76. Педагогик практика: Методик кулланма. – Казан: КФУ, 2014. – 103 б. – Соавт.: М.М.Шәкүрова, Д.Х.Хөснетдинов.

77. Ана теле. Рус телендә гомуми башлангыч белем бирү оешмаларында укучы татар балалары белән эшләүче укытучылар өчен методик кулланма. 1-4 нче сыйныфлар. – Казан: Татар. китап нәшр., 2014. – 145 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

78. Татар теле. 4 нче сыйныф: рус телендә башл. гомуми белем бирү оешмалары өчен д-лек (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен). –  Казан: Татар. китап нәшр., 2014. – 127 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

79. Татар теле: рус телендә башл. гомуми белем бирү оешмалары өчен эш дәфтәре (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен) 4 нче с-ф / Ч.М.Харисова, Р.К.Сәгъдиева, В.А.Гарипова: рәссамы Л. Хисамова. – Казан: "Мәгариф-Вакыт" нәшр., 2014. – 79 б.: рәс. б-н. – Соавт.: Ч.М.Харисова, Р.К.Сәгъдиева, В.А.Гарипова.

80. Татар теле: рус телендә башл. гомуми белем бирү оешмалары өчен (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен) метод. әсбап. 4 нче с-ф. – Казан: Мәгариф-Вакыт нәшр., 2014. – 61 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова, Р.К.Сәгъдиева, В.А.Гарипова.

81. Рус телендә гомуми белем бирү оешмаларында татар теле укыту. 1-4 сыйныфлар: методик кулланма. – Казан: Тат. кит. нәшр., 2015. – 175 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

82. Рус телендә белем бирү оешмаларында татар теле укыту. 5 сыйныф: методик кулланма. –  Казан: Татар. кит. нәшр., 2015. – 61 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

83. Татар теле. 5 нче сыйныф: рус телендә башл. гомуми белем бирү оешмалары өчен д-лек (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен). – Казан: Татар. китап нәшр., 2015. – 159 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

84. Заманча белем бирү технологияләре // Современные технологии обучения. – Казань, 2015. – 62 с.

85. Педагогик практика көндәлеге: Методик кулланма. Тулыландырылган 2 нче басма. – Казан: КФУ, 2015. – 82 б. – Соавт.: М.М.Шәкүрова, Д.Х.Хөснетдинов.

86. Татар теле: яңача укыту юнәлешләре // Татарский язык: современные тенденции обучения. –  Казань, 2015. – 53 с.

87. Татар теле: олимпиадага әзерләнү. 9 нчы сыйныф. –Казан: Мәгариф-Вакыт нәшр., 2016. – 120 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

88. Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү оешмалары өчен татар теленнән программа. 1-4 сыйныфлар (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен). – Казан: Мәгариф-Вакыт, 2016. – 31 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

89. Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү оешмалары өчен татар теленнән программа (татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен). 1-4 нче сыйныфлар. – Казан: “Мәгариф-Вакыт” нәшр., 2016. – 31 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

90. Татар теле: олимпиадага әзерләнү. 11 нче сыйныф. –Казан: Мәгариф-Вакыт нәшр., 2016. – 104 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

91. Педагогик практика: Методик кулланма. – Казан: КФУ, 2016. – 106 б. – Соавт.: М.М.Шәкүрова, Д.Х.Хөснетдинов.

92. Татар теле: олимпиадага әзерләнү. 10 нчы сыйныф. –Казан: Мәгариф-Вакыт нәшр., 2016. – 87 б. – Соавт.: Ч.М.Харисова.

93. Педагогик практика көндәлеге: Методик кулланма. Тулыландырылган 3 нче басма / М.М.Шәкүрова, Д.Х.Хөснетдинов. – Казан: КФУ, 2016. – 85 б. – Соавт.: М.М.Шәкүрова, Д.Х.Хөснетдинов.

Словари

94. Мой первый татарский словарь: Иллюстрированный татарско-русский словарь. – Казань: Магариф, 1995. – 159 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано Министерством образования и науки Российской Федерации). 

95. Поговорим по-татарски: Татарско-русский и русско-татарский словарь. – Казань: Татарское республиканское издательство “Хәтер”, 1998. – 192 с. (Рекомендовано МО РТ).

96. Татарско-русский словарь для студентов. – Казань: КГПУ, 1999. – 112 с. (Рекомендовано МО РТ).

97. Краткий русско-татарский словарь. – Казань: Таң-Заря, 1999. – 108 с. (Рекомендовано МО РТ).

98. Русско-татарский и татарско-русский словарь. – Казань: Хәтер, 1999. – 128 с.

99. В мире слов и предложений: Картинно-ситуативный татарско-русский словарь. – Казань: Магариф, 2000. – 223 с. Соавт.:  Ч.М.Харисова.

100. Русско-татарский и татарско-русский карманный словарь. – Казань: Хәтер, 2001. – 176 с.

101. Мой словарь: Иллюстрированный татарско-русский тематический словарь. – Казань: Магариф, 2002. – 160 с. Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано Министерством образованияи науки Российской Федерации).

102. Мой первый татарский словарь: Иллюстрированный тематический татарско-русский словарь. – Казань: Магариф, 2004. – 160 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано Министерством образования и науки Российской Федерации).

103. В мире слов и предложений: Картинно-ситуативный татарско-русский словарь. – Казань: Магариф, 2009. – 223 с. – Соавт.: Ч.М.Харисова. (Рекомендовано Министерством образования и науки Российской Федерации).

104. Иллюстрированный татарско-русский тематический  словарь – Казань: Татар. кн. изд-во, 2017.  – 144 с. – Соавт.: Ч.М. Харисова. Худ: Фарида Ризаева.