Индонезиянең Рәсәйдәге гадәттән тыш һәм тулы вәкаләтле илчесе Вахид Суприяди КФУда булды
Суприяди әфәнде Казан университетына булган визиты барышында Халыкара мөнәсәбәтләр институты студентлары өчен лекция укыды. КФУның Тышкы элемтәләр буенча проректоры Линар Латыйпов аны озатып йөрде.
Индонезиянең Рәсәйдәге гадәттән тыш һәм тулы вәкаләтле илчесе, тарихка да, бүгенге көнгә дә мөрәҗәгать итеп, ике ил өчен дә уртак булган сыйфатларны билгеләде һәм икеьяклы элемтәләрне үстерүнең әһәмиятен ассызыклады.
Аның сүзләренә караганда, Рәсәй һәм Индонезия бүген географик ераклык мәсьәләсен хәл итәргә һәм үзара файдалы хезмәттәшлеккә килергә тиеш. Ике дәүләтнең хәзерге чорда үзара хезмәттәшлеге үсеше өчен берни дә катлаулылык юк, дип билгеләп үтте Суприяди әфәнде – ике ил арасында бернинди идеологик каршылыклар да, тарихи авырлыклар да юк. Шул ук вакытта ике ил дә төрле идеология һәм диннәргә карата толерантлык сәясәте булган мультимәдәни дәүләтләр булып санала. Моннан тыш, аларның тарихлары охшаш, ике ил дә моның белән горурлана һәм үзенең тышкы сәясәтен башкаларның эчке эшенә тыкшынмау, шулай ук үзара хөрмәт итешү нигезендә кора.
Сүз уңаеннан, ике дәүләтнең географик ераклыгы мәсьәләсен хәл итү уңаеннан, «Россия " авиакомпаниясе инде ай ахырына яңа юнәлеш – «Мәскәү-Денпасар» туры рейсы ачачак, бу бер илдән юлда традицион вакытны, ким дигәндә, дүрт сәгатькә кыскартачак, әгәр элегрәк юлда күчеп утырту белән 16 сәгатьтән дә ким булмаган булса, хәзер бер башкаладан икенчесенә 12 сәгатькә барып җитәргә мөмкин булачак.
Илче әфәнде ике дәүләтнең дә бу илләргә карата үткәрелә торган мәгълүмати сугыш белән бәйле кыенлыклары турында да сөйләде. Рәсәй, гадәттә, дөньядагы "салкын һава торышлы һәм салкын кешеләр» иле буларак тасвирланды, һәм бары тик футбол буенча дөнья Чемпионаты-2018 бу стереотипларны тарката алды һәм бу юнәлештә бу Рәсәй өчен зур җиңү булды. Индонезия, үз чиратында, бер үк вакытта ике проблема белән очраша – дөньядагы халыкларның әлеге ил турында нинди дә булса белемнәре булмау һәм, дөньяда иң зур мөселман халкы яши торган ил булганга, янәсе, ул террорчылар өчен куркынычсыз сыеныр урыны булып тора, дип ялгыш уйлау. Чынбарлык шундый ки, Индонезия үзе террорчылык корбаны булып тора.
Шулай ук Вахид Суприяди Рәсәй-Индонезия мөнәсәбәтләре үсешенең төп баскычларына тукталды, аеруча ике алтын эраны билгеләп үтте. Шуларның беренчесе СССР һәм Индонезия Республикасы дәүләт башлыклары Никита Хрущев һәм Сукно дәүләтләре аша хезмәттәшлек итүгә карый. Икенче алтын эра дип илче әфәнде президент Джоко Видодоның 2016 елның 16-18 маенда Сочига 20 нче АСЕАН – Рәсәй саммитына булган визитын атады, ул вакытта президент Путин саммит алдыннан Индонезия белән Рәсәй арасында ике яклы сөйләшүләр өчен аерым көн бүлеп бирде. Әлеге очрашу, шулай ук Рәсәйдә «Индонезия» дигән ике фестиваль уздырылу сәбәпле дә, потенциаль партнерларның бер - берсенә игътибарын җәлеп итәргә ярдәм итте, 2017 елда дәүләтләрнең сәүдә әйләнеше сизелерлек артты-ул 25% ка, ягъни 3,27 млрд.долларга кадәр җитте.
Бүген дәүләт лидерлары стратегик партнерлыкны үстерергә ниятли. Сүз яклау һәм куркынычсызлык мәсьәләләре турында гына түгел, ә икътисад, сәүдә, медицина, инвестицион проектлар һәм белем бирү программалары өлкәсендә хезмәттәшлекне үстерү турында да бара. Шуны да билгеләп үтәргә кирәк, академик алмашу турында сөйләгәндә, дәүләтләрнең бер-берсеннән территориаль ераклык мәсьәләсенә карамастан, ул акрынлап үсә бара. Мәсәлән, хәзерге вакытта 500гә якын Индонезия студенты Рәсәйнең төрле университетларында укый, һәм аларның саны арта бара. Алар арасында КФУ, аерым алганда Халыкара мөнәсәбәтләр институты студентлары да бар. Рәсәйнең 150гә якын студенты, үз чиратында, Индонезия хөкүмәте тарафыннан Индонезия югары уку йортларында белем алу грантына ия булды. Бүген 10лап Индонезия университеты Рәсәйдә партнерлык - югары уку йортлары белән хезмәттәшлек турында килешүләр төзеде. КФУ да чыгарма түгел - кадрлар потенциалын үстерү буенча Индонезиянең Ачеха институты 2016 елның 3 ноябреннән - Казан федераль университеты партнеры. Индонезиядән килгән студентларның саны артуы Индонезия Республикасы илчелеге һәм Индонезия Республикасы Мәгариф һәм Мәдәният министрлыгы белән җайга салынган элемтәләр нәтиҗәсендә мөмкин булды. КФУ белән Индонезия арасындагы хезмәттәшлек әлеге ил гражданнарын укырга кабул итү белән генә чикләнми. Индонезия университетлары һәм оешмалары вәкилләре КФУ хезмәткәрләре һәм студентлары алдында лекцияләр белән чыгыш ясыйлар, шулай ук лаборатория комплексларына йөриләр.
Һәм бу, дип саный Вахид Суприяди, бары тик юл башы гына, бу хакта югары уку йорты җитәкчелеге һәм төрле институтлар белән Индонезия вәкилләре арасында даими очрашып торулар раслый.
