Александр Касимович Казем-Бек (Мирза Мухаммед Али Казем-бек) родился 22 июля 1802 года в городе Решт в Персии, где его отец хаджи Мухаммед Касим Казем-бек находился по делам службы.
Первоначальное образование Мухаммед Али получил дома у отца. Владел арабским, персидским и турецким языками. В 1819 году, в 17 лет Казем-Бек написал на арабском языке свой первый труд: «Опыт грамматики арабского языка». В 1820 году пишет шарады «Муамма ва Лугаз» на арабском и персидском языках. За образованность его стали называть Мирзой Мухаммед Али беком.
В начале 1826 года Казем-Бек прибыл в Казань, где познакомился с ректором Казанского университета, профессором К. Ф. Фуксом, который предложил молодому преподавателю остаться в Казани и вести занятия в 1-й Казанской гимназии по арабскому и персидскому языкам. 30 января 1826 года Казем-Бек начал свою педагогическую деятельность в гимназии.
31 октября 1826 года М. Казем-Бек был назначен в Казанский университет на должность лектора (старшего преподавателя) арабского и персидского языков.
В 1828 году в Казанском университете была учреждена кафедра турецко-татарского языка, которую возглавил Казем-Бек. С тех пор он преподает в университете 4 языка: арабский, персидский, турецкий и татарский.
В 1829 году он, уже известный в Европе учёный-востоковед, был избран членом Великобританского Королевского Азиатского общества, а 13 декабря 1835 года — членом-корреспондентом Российской академии наук.
В 1830 году Казем-Бек был представлен к званию адъюнкта (непосредственно предшествовало званию профессора). В 1836 году Казем-Бек был произведен в экстраординарные профессоры Казанского университета, в 1837 — избран ординарным профессором по кафедре турецко-татарского языка.
В 1845 году, после ухода из Казанского университета профессора Ф. И. Эрдмана, преподавание арабского и персидского языков было возложено на М. Казем-Бека. 31 октября 1845 года М. Казем-Бек был избран деканом первого отделения философского факультета Казанского университета.
В 1846 году Казем-Бек перешёл на кафедру арабского и персидского языков, при этом заведующим турецко-татарской кафедрой был утверждён ученик и сотрудник Казем-Бека, известный тюрколог, а впоследствии биограф Казем-Бека — И. Н. Березин.
30 октября 1849 года Казем-Бек вместе с семьей прибыл в Петербург. Работает на кафедре персидской словесности Санкт-Петербургского университета. Продолжает активную научную деятельность; публикует работы как по тюркологии, так и по истории Востока и его религий.
В 1854 году был издан труд, имевший в основном практическую направленность: «Учебные пособия для временного курса турецкого языка». В том же году учёный опубликовал статью «Объяснение русских слов, сходных со словами восточных языков», посвященную методике изучения ориентализмов в русском словаре.
На посту профессора персидского языка в Петербурге Казем-Бек сделался горячим сторонником идеи о «централизации востоковедения» в России. Эта идея была воплощена в жизнь в 1854 году указом о реорганизации Санкт-Петербургского университета и открытии в нём факультета восточных языков.
Факультет восточных языков был открыт 27 августа 1855 года и первым деканом его был избран Казем-Бек.
Скончался 27 ноября (9 декабря) 1870 года в Санкт-Петербурге.
Александр Касыйм улы Казыйм-бәк (Мирза Мөхәммәд Гали Казыйм-бәк) 1802нче елның 22нче июлендә Персиянең Решт шәһәрендә туа.
Башлангыч белемне Мөхәммәд Гали өйдә әтисеннән ала. Ул гарәп, фарсы, төрек телләрен өйрәнә. 1819нчы елда, 17 яшендә М.Казыйм-Бәк үзенең беренче фәнни эшен «Гарәп грамматикасыннан тәҗрибә» дишән хезмәтен яза. Китап гарәп телендә. 1820нче елда «Мөгамма вә Лөгаз» шарадаларын гарәп һәм фарсы телләрендә иҗат итә. Белемле булганы өчен аны Мирза Мөхәммәд Гали бәк дип атый башлыйлар.
1826нчы елның башында М.Казыйм-Бәк Казанга килә. Шунда ул Казан университетының ректоры, профессор К.Ф.Фукс белән таныша. Галим яшь мөгаллимгә Казанда калып, беренче Казан гимназиясендә гарәп һәм фарсы телләреннән дәресләр алып барырга тәкъдим итә. 1826нчы елның 30нчы гыйнварыннан М.Казыйм-Бәк үзенең укытучылык эшчәнлеген башлап җибәрә.
1826нчы елның 31нче октябрендә М.Казыйм-Бәк Казан университетында гарәп һәм фарсы телләре лекторы (өлкән мөгаллим) итеп билгеләнә.
1828нче елда Казан университетында төрек-татар теле кафедрасы ачыла, аны М.Казыйм-Бәк җитәкли. Кафедра ачылгач, ул дүрт тел: гарәп, фарсы, төрек һәм татар телләрен укыта башлый:.
1829нчы елда ул Европада танылып өлгергән шәрык белгече була, Бөек Британия Корольлегенең Азия җәмгыятенә әгъзасы итеп сайлана, ә 1835нче елның 13нче декабрендә Россия Фән академиясенең әгъза-корреспонденты була.
1830нчы елда М.Казыйм-Бәк адъюнкт исеме ала. Бу дәрәҗә аңа профессор исеменә дәгъва кылырга ярдәм итә. 1836нчы елда М.Казыйм-Бәк Казан университетының экстраординар профессоры, ә 1837нче елда төрек-татар теле кафедрасының ординар профессоры исеменә лаек була.
1845нче елда, профессор Ф.И.Эрдман Казан университетыннан киткәннән соң, М.Казыйм-Бәк яңадан гарәп һәм фарсы телләрен укыта башлый. 1845нче елның 31 октябрендә М.Казыйм-Бәк Казан университы фәлсәфә факультетының беренче бүлегенә декан итеп сайлана.
1846нчы елда М.Казыйм-Бәк гарәп һәм фарсы телләре кафедрасына күчә, ә төрек-татар кафедрасы җитәкчесе итеп аның укучысы һәм соңрак хезмәттәше, танылган төрки телләр белгече, М. Казыйм-Бәкнең биографиясен язучы И.Н.Березин билгеләнә.
1849нчы елның 30нчы октябрендә М.Казыйм-Бәк гаиләсе белән Санкт-Петербурга күченә. Монда ул Санкт-Петербург университетының фарсы теле кафедрасында эшли башлый. Фәнни эшчәнлек белән актив шөгыльләнә; тюркология, Шәрык тарихы һәм диннәре турындагы фәнни эшләрен бастыра.
1845нче елда аның «Төрек теле курсы өчен уку-укыту ярдәмлеге» басылып чыга. Бу хезмәт гамәли яктан бик зур әһәмияткә ия була. Шул ук елны галим «Объяснение русских слов, сходных со словами восточных языков» мәкаләсен бастыра. Мәкалә рус сүзлекләрендәге шәрык аланмаларын өйрәнү методикасына багышланган.
Петербургта фарсы теле профессоры буларак, М.Казыйм-Бәк Россиядә «шәрыкны өйрәнүне үзәкләштерү» идеясе белән яна башлый. Әлеге идея 1854нче елда Санкт-Петербург университетын яңадан оештыру һәм анда шәрык телләре факультеты ачылу ярдәмендә тормышка ашырыла. Факультетның беренче деканы итеп 1855нче елның 27нче августында М.Казыйм-Бәк сайлана
Александр Касыйм улы Казыйм-бәк 1870нче елның 27нче ноябрендә (9 декабрендә) Санкт-Петербург шәһәрендә вафат була.
Alexander Kasimovich Kazembek (Mirza Muhammad Ali Kazem-Bek) was born on 22 of July, 1802 in Rasht, Persia. In this city his father, Hadji Muhammad Kasim Kazem-Bey, was staying on business.
Muhammad Ali received his initial education at his father's home. He spoke Arabic, Persian, and Turkish. At the age of 17, Kazembek wrote his first book in Arabic named “Topics in Grammar of the Arabic Language”. In 1820, he wrote the charades “Muamma ve Lugaz” in Arabic and Persian. He was nicknamed Mirza Muhammad Ali Bek for his education.
At the beginning of 1826, Kazembek arrived in Kazan. He met the rector of Kazan University, Professor K. F. Fuchs, who offered him to teach Arabic and Persian at the First Kazan Gymnasium. On 30 of January in 1826, Kazembek began his teaching career at the Gymnasium.
Kazembek was appointed to Kazan University as a lecturer (senior teacher) of the Arabic and Persian languages on 31 of October 1826.
The Faculty of Turkic languages, headed by Kazembek, was established at Kazan University in 1828. Since then, he taught four languages at the University: Arabic, Persian, Turkish, and Tatar.
He, already a well-known European orientalist, was elected as a member of the British Royal Asiatic society in 1829, and on the 13 of December, 1835, he was admitted to the Russian Academy of Sciences as a Corresponding Member.
In 1830, Kazembek was promoted to the rank of adjunct (it was immediately preceded by the rank of Professor). Then in 1836, he was considered one of the extraordinary Professors at Kazan University, and in 1837 he was elected full Professor at the Faculty of Turkic languages.
In 1845, after Professor F. I. Erdman's departure from Kazan University, Kazembek's responsibility was teaching the Arabic and Persian languages. On 31 of October, 1845, he was elected Dean of the First Department of the Philosophy Faculty at Kazan University.
In 1846, Kazembek moved to the Faculty of Arabic and Persian languages while Kazembek's disciple and co-worker, I. N. Berezin, became head of the Faculty of Turkic languages. He was a famous Turkologist and later Kazembek's biographer.
On 30 October 1849, Kazembek and his family moved to St. Petersburg. There he worked at the Faculty of Persian literature of St. Petersburg University. He continued his scientific research and published works on both Turkology and the History of the East and its religions.
In 1854, he published a practically-oriented work entitled “Study Guides for Turkish Language Courses”. The same year, he published the article “The explanation of Russian words similar to those in Oriental languages”. It was devoted to the methodology of studying orientalisms in the Russian dictionary.
When Kazembek held the position of a professor of Persian in St. Petersburg, he became an ardent supporter of the idea of “centralization of Oriental Studies” in Russia. This idea was put into practice in 1854 by a decree on the reorganization of St. Petersburg University and by opening the Faculty of Oriental languages on its basis.
The Faculty of Oriental languages was opened on 27 August,1855, and Kazembek was elected its first Dean.
He died on 27 November (December 9), 1870, in Saint Petersburg.